Chương 7: Những doanh nghiệp tạo tác động xã hội

Những doanh nghiệp tạo tác động xã hội (Social Impact Enterprises) là những tổ chức cam kết giải quyết các vấn đề xã hội, môi trường và cộng đồng thông qua mô hình kinh doanh. Họ không chỉ nhắm đến mục tiêu lợi nhuận mà còn tập trung vào việc tạo ra sự thay đổi tích cực và bền vững cho xã hội. Các doanh nghiệp này thường hoạt động theo các nguyên tắc của mô hình doanh nghiệp xã hội (social enterprise) và doanh nghiệp bền vững (sustainable business). Dưới đây là những ví dụ về các doanh nghiệp nổi bật trong việc tạo tác động xã hội:

---

1. TOMS

TOMS là một trong những thương hiệu nổi tiếng nhất trong lĩnh vực doanh nghiệp có tác động xã hội. Họ áp dụng mô hình "mua một đôi, tặng một đôi" (One for One). Khi khách hàng mua một đôi giày, TOMS sẽ tặng một đôi giày cho trẻ em nghèo tại các quốc gia đang phát triển. Ngoài giày, TOMS còn mở rộng sang các sản phẩm khác như kính mát, túi xách, và nước sạch, nhưng với mục tiêu tương tự: mỗi sản phẩm mua sẽ giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn.

2. Grameen Bank

Grameen Bank, được thành lập bởi Muhammad Yunus tại Bangladesh, là một mô hình ngân hàng dành cho người nghèo, đặc biệt là phụ nữ. Grameen Bank cung cấp các khoản vay nhỏ (microcredit) để giúp những người nghèo có thể khởi nghiệp và thoát khỏi đói nghèo mà không cần tài sản thế chấp. Mô hình này không chỉ giúp cải thiện đời sống của người nghèo mà còn tạo ra sự thay đổi lâu dài trong cộng đồng.

3. Patagonia

Patagonia là một công ty thời trang ngoài trời nổi tiếng với cam kết bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Họ sản xuất các sản phẩm có chất lượng cao từ vật liệu tái chế và đảm bảo quá trình sản xuất không gây hại cho môi trường. Công ty này cũng cam kết hiến tặng 1% doanh thu hàng năm cho các tổ chức bảo vệ môi trường và thực hiện các chiến dịch chống lại khai thác tài nguyên thiên nhiên không bền vững.

4. Ben & Jerry’s

Ben & Jerry’s, thương hiệu kem nổi tiếng, là một doanh nghiệp đi đầu trong việc tạo tác động xã hội. Họ thực hiện nhiều sáng kiến xã hội và môi trường, bao gồm sử dụng nguyên liệu hữu cơ, ủng hộ quyền lợi người lao động, và tham gia các chiến dịch bảo vệ quyền con người và môi trường. Ben & Jerry’s cũng cam kết minh bạch trong chuỗi cung ứng và sản xuất sản phẩm bền vững.

5. Warby Parker

Warby Parker là một công ty sản xuất kính mắt theo mô hình "mua một, tặng một" tương tự như TOMS. Khi khách hàng mua kính mắt từ Warby Parker, công ty sẽ tặng một cặp kính cho những người có nhu cầu tại các quốc gia đang phát triển. Warby Parker cũng cam kết cải thiện quá trình sản xuất để giảm thiểu tác động môi trường.

6. The Body Shop

The Body Shop là một công ty sản xuất mỹ phẩm cam kết bảo vệ quyền lợi động vật và môi trường. Họ sử dụng các nguyên liệu tự nhiên, không thử nghiệm trên động vật và tham gia vào các chiến dịch xã hội, từ bảo vệ quyền con người đến phát triển cộng đồng. Họ là một trong những thương hiệu đầu tiên thực hiện các chiến dịch toàn cầu về đạo đức và trách nhiệm xã hội.

7. Chobani

Chobani, nhà sản xuất sữa chua nổi tiếng, đã có những bước đi mạnh mẽ trong việc tạo tác động xã hội thông qua các chương trình hỗ trợ cộng đồng. Công ty này tập trung vào việc cung cấp các sản phẩm sữa chua có chất lượng cao và lành mạnh, đồng thời hỗ trợ công nhân di cư và các cộng đồng khó khăn. Chobani còn có quỹ hỗ trợ cho các sáng kiến cộng đồng và bảo vệ quyền lợi người lao động.

8. Zappos

Zappos, một công ty bán lẻ giày dép và quần áo trực tuyến, nổi tiếng với dịch vụ khách hàng xuất sắc và cam kết đối với trách nhiệm xã hội. Zappos tập trung vào việc cung cấp môi trường làm việc tích cực, giúp đỡ các tổ chức từ thiện và khuyến khích nhân viên tham gia vào các hoạt động cộng đồng.

9. Ecolab

Ecolab là một công ty toàn cầu chuyên cung cấp các giải pháp và công nghệ để tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên nước và năng lượng trong công nghiệp. Họ hỗ trợ các doanh nghiệp tiết kiệm năng lượng và giảm thiểu ô nhiễm, góp phần vào việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

10. REI (Recreational Equipment Inc.)

REI là một công ty bán lẻ dụng cụ thể thao ngoài trời, nổi bật với các chiến dịch bảo vệ môi trường. Công ty này tham gia vào các sáng kiến bảo vệ thiên nhiên, khuyến khích hoạt động ngoài trời và cải thiện cơ sở hạ tầng công cộng phục vụ cho các hoạt động ngoài trời. REI cũng cam kết chi 70 triệu đô la vào các sáng kiến môi trường trong vòng 10 năm.

---

Kết luận

Các doanh nghiệp tạo tác động xã hội không chỉ tập trung vào lợi nhuận mà còn chú trọng đến việc mang lại lợi ích cho cộng đồng và bảo vệ môi trường. Họ sử dụng mô hình kinh doanh sáng tạo để giải quyết các vấn đề xã hội và môi trường, đồng thời tạo ra giá trị lâu dài cho cả doanh nghiệp và xã hội. Các doanh nghiệp này là những hình mẫu điển hình về cách thức kết hợp giữa kinh doanh và trách nhiệm xã hội, thể hiện rằng thành công không chỉ được đo lường bằng lợi nhuận mà còn bởi giá trị mà họ đóng góp cho thế giới.