Business Model Canvas (BMC)

Business Model Canvas (BMC)

Business Model Canvas là công cụ trực quan, được phát triển bởi Alexander Osterwalder, giúp doanh nghiệp mô tả, phân tích và thiết kế mô hình kinh doanh. BMC chia một mô hình kinh doanh thành 9 thành phần chính, tạo ra cái nhìn toàn diện về cách một doanh nghiệp tạo ra, cung cấp và duy trì giá trị.

---

1. Cấu trúc của Business Model Canvas

(1) Value Proposition (Giá trị cốt lõi)

• Giá trị mà doanh nghiệp mang đến cho khách hàng, giải quyết vấn đề hoặc đáp ứng nhu cầu.

• Câu hỏi:

  • Doanh nghiệp mang lại lợi ích gì cho khách hàng?

  • Điều gì làm sản phẩm/dịch vụ khác biệt với đối thủ?

Ví dụ:

• Apple: Cung cấp thiết kế tinh tế, dễ sử dụng và hệ sinh thái sản phẩm liền mạch.

• Tesla: Giải pháp di chuyển bền vững với công nghệ tiên tiến.

---

(2) Customer Segments (Phân khúc khách hàng)

• Các nhóm khách hàng mà doanh nghiệp hướng tới.

• Câu hỏi:

  • Khách hàng tiềm năng của doanh nghiệp là ai?

  • Họ có nhu cầu, sở thích hoặc hành vi gì?

Ví dụ:

• Netflix: Người yêu thích giải trí trực tuyến trên toàn cầu, từ cá nhân đến gia đình.

---

(3) Channels (Kênh phân phối)

• Cách doanh nghiệp cung cấp sản phẩm/dịch vụ đến khách hàng.

• Câu hỏi:

  • Sản phẩm/dịch vụ được tiếp cận khách hàng qua các kênh nào?

  • Kênh nào hiệu quả nhất?

Ví dụ:

• Amazon: Kênh thương mại điện tử trực tuyến và dịch vụ giao hàng tận nơi.

---

(4) Customer Relationships (Quan hệ khách hàng)

• Cách doanh nghiệp tương tác và duy trì quan hệ với khách hàng.

• Câu hỏi:

  • Doanh nghiệp xây dựng và duy trì mối quan hệ với khách hàng như thế nào?

  • Mức độ cá nhân hóa hay tự động hóa của quan hệ?

Ví dụ:

• Zappos: Hỗ trợ khách hàng xuất sắc, chính sách hoàn trả dễ dàng.

---

(5) Revenue Streams (Nguồn doanh thu)

• Cách doanh nghiệp kiếm tiền từ các phân khúc khách hàng.

• Câu hỏi:

  • Khách hàng trả tiền cho điều gì?

  • Doanh thu đến từ các hình thức nào?

Ví dụ:

• Spotify: Doanh thu từ phí đăng ký và quảng cáo.

• Apple App Store: Phí tải ứng dụng và chia sẻ doanh thu từ nhà phát triển.

---

(6) Key Resources (Tài nguyên chính)

• Các nguồn lực quan trọng để doanh nghiệp vận hành và tạo ra giá trị.

• Câu hỏi:

  • Doanh nghiệp cần những tài nguyên nào để cung cấp sản phẩm/dịch vụ?

Ví dụ:

• Coca-Cola: Công thức độc quyền, thương hiệu mạnh, và hệ thống phân phối toàn cầu.

---

(7) Key Activities (Hoạt động chính)

• Các hoạt động quan trọng cần thực hiện để vận hành mô hình kinh doanh.

• Câu hỏi:

  • Những hoạt động nào cần thiết để tạo ra giá trị, phân phối sản phẩm và duy trì quan hệ khách hàng?

Ví dụ:

• IKEA: Thiết kế sản phẩm giá rẻ, vận hành hệ thống kho hàng và phân phối.

---

(8) Key Partnerships (Đối tác chính)

• Các đối tác hoặc nhà cung cấp giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động và giảm rủi ro.

• Câu hỏi:

  • Doanh nghiệp cần hợp tác với ai để thành công?

Ví dụ:

• Uber: Hợp tác với tài xế và các công ty tài chính.

• Nike: Hợp tác với các nhà máy sản xuất và nhà bán lẻ.

---

(9) Cost Structure (Cơ cấu chi phí)

• Các khoản chi phí chính để vận hành mô hình kinh doanh.

• Câu hỏi:

  • Các chi phí nào là quan trọng nhất?

  • Chi phí được tối ưu hóa như thế nào?

Ví dụ:

• Airbnb: Chi phí vận hành nền tảng và tiếp thị.

---

2. Ứng dụng Business Model Canvas

Lợi ích của BMC:

• Giúp doanh nghiệp hiểu rõ cấu trúc và chiến lược kinh doanh.

• Dễ dàng so sánh, điều chỉnh và cải tiến mô hình.

• Hỗ trợ giao tiếp giữa các bộ phận và nhà đầu tư.

Các bước triển khai:

1. Điền từng thành phần: Sử dụng bảng trắng hoặc công cụ trực tuyến để điền vào các ô của BMC.

2. Xác định điểm mạnh và yếu: Đánh giá từng thành phần để tìm kiếm cơ hội và phát hiện rủi ro.

3. Kiểm tra thực tế: Thử nghiệm mô hình trên thị trường để kiểm chứng tính khả thi.

---

3. Ví dụ minh họa Business Model Canvas (Netflix)

Thành phần	Chi tiết
Value Proposition	Cung cấp nội dung giải trí đa dạng, xem mọi lúc mọi nơi.
Customer Segments	Người yêu thích phim ảnh, gia đình, trẻ em.
Channels	Ứng dụng di động, website, TV thông minh.
Customer Relationships	Giao diện thân thiện, gợi ý cá nhân hóa.
Revenue Streams	Phí đăng ký hàng tháng.
Key Resources	Nội dung độc quyền, hệ thống công nghệ và cơ sở dữ liệu.
Key Activities	Sản xuất nội dung, mua bản quyền, phát triển công nghệ.
Key Partnerships	Nhà sản xuất nội dung, nhà mạng.
Cost Structure	Chi phí sản xuất nội dung, phát triển công nghệ, tiếp thị.

---

4. Tổng kết

Business Model Canvas là công cụ hiệu quả để tạo ra và tối ưu hóa mô hình kinh doanh. Bằng cách tập trung vào các thành phần chính, doanh nghiệp có thể xây dựng chiến lược mạnh mẽ và thích ứng nhanh chóng trong môi trường cạnh tranh.