Nhận biết đúng thời điểm thu hoạch từng giống sầu riêng

I. Tầm quan trọng của việc thu hoạch đúng thời điểm

• Thu hoạch đúng lúc giúp đảm bảo chất lượng thịt trái: độ chín, hương vị, kết cấu và mùi đặc trưng.

• Tránh rụng non gây hao hụt sản lượng, ảnh hưởng đến giá trị thương mại và xuất khẩu.

• Mỗi giống sầu riêng có thời gian sinh trưởng khác nhau, cần nhận biết chính xác dấu hiệu chín để canh ngày thu hoạch.

---

II. Đặc điểm nhận biết thời điểm thu hoạch theo từng giống phổ biến

Giống sầu riêng	Thời gian sau đậu trái	Dấu hiệu thu hoạch chuẩn	Ghi chú
Ri6	105 – 115 ngày	- Gai chuyển màu nâu nhạt- Có đường rãnh rõ giữa các múi- Gõ kêu “bịch” trầm	Phổ biến tại miền Tây, xuất khẩu
Thái (Monthong)	110 – 120 ngày	- Gai cứng – đầu hơi tròn- Cuống trái ngả màu xanh nhạt- Vạch múi thấy rõ ràng	Thường xuất khẩu sang Trung Quốc
Chuồng bò (Khổ qua)	100 – 110 ngày	- Quả to tròn, gai mềm nhẹ- Vỏ có mùi thơm nhẹ khi gần chín- Gõ kêu “bụp” nhẹ	Hương thơm rất đặc trưng
Musang King (Malaysia)	95 – 105 ngày	- Gai chuyển màu nâu đất- Cuống mềm dần, mùi đậm- Nhìn thấy rõ rãnh múi	Giá trị cao, xuất khẩu tốt
Cái Mơn (sầu riêng địa phương)	90 – 100 ngày	- Vỏ hơi nứt nhẹ tại đường rãnh múi- Mùi thơm nhẹ lan xa- Gõ nghe “bụp – bịch”	Thích hợp tiêu dùng nội địa

---

III. Phương pháp nhận biết thời điểm thu hoạch

1. Quan sát hình thái bên ngoài

• Màu gai: từ xanh đậm → xanh nhạt → nâu ngà khi chín.

• Gai trái: đầu tròn hơn, mềm hơn khi bóp nhẹ.

• Vết rãnh múi: hiện rõ, thấy rõ đường phân múi.

2. Gõ trái – Âm thanh

• Dùng tay hoặc gậy gõ nhẹ vào quả:

  • Nếu còn xanh: nghe tiếng “coong” – vang.

  • Nếu gần chín: tiếng “bịch” – đục, trầm hơn.

  • Quá chín: “bụp” – mềm, có thể nứt.

3. Mùi hương

• Gần chín: tỏa mùi thơm nhẹ.

• Chín: mùi thơm đậm đặc trưng của từng giống.

4. Thời gian đậu trái ghi bằng nhật ký số

• Ghi chú ngày đậu trái trên app quản lý (xem phần VII – Số hóa trang trại).

• Cảnh báo ngày thu hoạch tự động dựa vào AI (trong mô hình Vr9 Farm System).

---

IV. Những lưu ý khi thu hoạch

• Thu trái bằng tay – không để rụng tự nhiên, tránh dập, gãy cuống.

• Dùng lưới hoặc bao bọc trái để hứng khi thu hái trên cao.

• Tuyệt đối không để quá chín trên cây – dễ nứt vỏ, giảm giá trị.

---

V. Kết hợp thu hoạch & đón đầu thị trường

• Căn thời điểm chín để trùng với mùa cao điểm tiêu thụ (Tết, Trung Thu, hè…).

• Đối với xuất khẩu: cần chín sinh lý – chưa chín hoàn toàn, đảm bảo vận chuyển.

• Kết hợp du lịch canh tác trải nghiệm Farmstay: mời du khách tham gia thu hái – tạo giá trị gia tăng.

---

VI. Triết lý từ tác giả

“Mỗi giống sầu riêng là một bản nhạc riêng biệt – chỉ người hiểu rõ giai điệu mới biết lúc nào là khoảnh khắc vàng để cất lên thanh âm ngọt ngào nhất.” — Nguyễn Hồng Phương