Khái niệm và vai trò của định giá doanh nghiệp
1.1. Khái niệm định giá doanh nghiệp
Định giá doanh nghiệp (Business Valuation) là quá trình xác định giá trị kinh tế hiện tại của một doanh nghiệp, thông qua việc phân tích toàn diện các yếu tố tài chính, phi tài chính, tài sản hữu hình, vô hình, tiềm năng tăng trưởng và các rủi ro đi kèm.
Định giá doanh nghiệp không chỉ là con số cụ thể mà là một quá trình phản ánh giá trị nội tại của doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể, thường nhằm mục đích phục vụ cho các giao dịch như: góp vốn, mua bán, sáp nhập, thoái vốn, lên sàn, hoặc tái cấu trúc chiến lược.
Tư duy định giá hiện đại: Không còn dừng ở việc "định giá theo tài sản hay lợi nhuận", mà là một định nghĩa đa chiều, bao gồm mô hình kinh doanh, khả năng thích ứng, sức mạnh thương hiệu và hệ sinh thái cộng sinh mà doanh nghiệp đang kiến tạo (mô hình Vr9 là một ví dụ điển hình).
1.2. Các hình thái giá trị doanh nghiệp
Giá trị sổ sách
Tài sản – nợ phải trả theo BCTC
Dùng để tham chiếu kế toán
Giá trị thị trường
Giá trị mua bán thực tế trên thị trường
Cổ phiếu niêm yết
Giá trị thanh lý
Giá trị bán nhanh các tài sản
Giải thể, phá sản
Giá trị nội tại
Giá trị thực dựa trên tiềm năng tăng trưởng, dòng tiền tương lai
Phổ biến trong M&A
1.3. Vai trò của định giá doanh nghiệp
1.3.1. Trong hoạt động đầu tư, M&A
Giúp người mua xác định mức giá hợp lý để đàm phán mua lại.
Giúp người bán hiểu rõ giá trị để tối đa hóa lợi ích.
Là cơ sở để tạo niềm tin, minh bạch giữa các bên tham gia giao dịch.
Là công cụ để đàm phán và ra quyết định chiến lược trong quá trình hợp nhất hoặc thâu tóm.
1.3.2. Trong huy động vốn và gọi đầu tư
Định giá doanh nghiệp giúp startup/chủ doanh nghiệp xác định tỷ lệ cổ phần phù hợp để kêu gọi vốn.
Góp phần xây dựng niềm tin với nhà đầu tư, đặc biệt khi đi kèm bản phân tích dòng tiền và kế hoạch tăng trưởng.
1.3.3. Trong tái cấu trúc doanh nghiệp
Xác định được giá trị từng bộ phận, mảng kinh doanh, từ đó hỗ trợ trong việc chia tách, bán một phần, hay sáp nhập các đơn vị nội bộ.
1.3.4. Trong quản trị nội bộ và chiến lược dài hạn
Là công cụ giúp chủ doanh nghiệp đánh giá hiệu quả vận hành và định hướng phát triển.
Xây dựng các mô hình đo lường: giá trị gia tăng theo thời gian, giá trị theo từng dòng sản phẩm, hiệu quả đầu tư theo từng bộ phận.
1.3.5. Trong việc niêm yết và IPO
Định giá là bước không thể thiếu trong quá trình chuẩn bị niêm yết trên sàn chứng khoán.
Được dùng làm căn cứ để xác định giá cổ phiếu chào sàn, phản ánh kỳ vọng thị trường.
1.4. Tư duy mới về định giá trong thời đại chuyển đổi số
Trong kỷ nguyên số, việc định giá doanh nghiệp cần mở rộng góc nhìn:
Giá trị dữ liệu, tệp khách hàng, thuật toán AI, nền tảng số, ứng dụng di động là tài sản vô hình cực kỳ quan trọng.
Giá trị đến từ cộng đồng, mạng lưới, và hiệu ứng lan tỏa của mô hình kinh doanh nền tảng (Platform Business).
Doanh nghiệp trong hệ sinh thái cộng sinh như Smart Group Inc – Vr9 cần được định giá theo giá trị mạng lưới (network effect) và mô hình tích hợp đa tầng.
1.5. Kết luận chương
Định giá doanh nghiệp là xương sống của mọi quyết định tài chính và chiến lược.
Việc nắm vững các phương pháp và hiểu rõ vai trò của định giá giúp chủ doanh nghiệp chủ động dẫn dắt trong các thương vụ lớn.
Ứng dụng định giá không chỉ để bán – mà còn để kiến tạo giá trị lâu dài.
Last updated
Was this helpful?
